1دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشکده پژوهش‌های عالی و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
2کارشناس ارشد نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران
3کارشناس ارشد نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
چکیده
«شاهنامه w602 والترز» یکی از نسخ مصور عصر صفوی است که دارای نگاره‌هایی از صحنه‌های بزم و رزم، سرگذشت شاهان و پهلوانان و داستان‌های عاشقانه است. از جمله داستان‌های عاشقانه سرگذشت بیژن و منیژه و گرفتاری بیژن به چاه‌اندرون می‌باشد. ظرافت و زیبایی این نقاشی نگارنده را بر آن داشت که تصویرآفرینی و پیوستگی آن را بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای، با متن «شاهنامه» تحلیل نماید و به این پرسش‌ها پاسخ دهند که:
الف) متن «شاهنامه» بر کار هنرمند تا چه اندازه تأثیرگذار بوده است؟
ب) هنرمند تا چه حدی خود را مجاز به اعمال سلیقه شخصی می‌دیده است؟
نگارندگان بر این فرض است که هنرمند در این مجلس و سایر نگاره‌های نسخه، اتکای صرف به متن «شاهنامه» نداشته و هنر خویش را تا حدی مستقل از متن به اجرا درآورده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که از مجموع 24 ویژگی کلی، 10 مورد اشتراک و 14 مورد افتراق بین متن و تصویر دیده می‌شود.
البهسنی، عفیف. 1391ش، هنر اسلامی، تهران: سوره مهر.
بیانی، محسن. 1363ش، احوال و آثار خوشنویسان، تهران: علمی فرهنگی.
تجویدی، اکبر. 1352ش، نقاشی ایرانی از کهن‌ترین روزگار تا دوره صفویان، تهران: اداره کل نگارش و وزارت فرهنگ هنر.
رابینسن،ب.و. 1390ش، تاریخ هنر ایران؛ هنر نگارگری ایران، ترجمه یعقوب آژند، تهران: مولی.
شوالیه، ژان و آلن گربران. 1379ش، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضائلی، تهران: جیحون.
شیمل، آنه‌ماری. 1395ش؛ راز اعداد، ترجمه فاطمه توفیقی، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
صفا، ذبیح‌الله. 1333ش، حماسه‌سرایی در ایران از قدیمی‌ترین عهد تاریخی تا قرن چهاردهم هجری، تهران: امیرکبیر.
فردوسی طوسی، حکیم ابوالقاسم. 1386ش، متن کامل شاهنامه فردوسی، به‌کوشش پروانه طاهری و مونا ناصر المعمار، بر اساس آخرین نسخه تصحیح شده از شاهنامه چاپ مسکو و ژول مول، تهران: شقایق.
جعفری دهکردی، ناهید و خشایار قاضی‌زاده. 1397ش، «سلاح‌هایی از نور و فرّ: بررسی موردی ستاره‌های هشت‌ضلعی آئینه‌ای در نگاره‌های شاهنامه صفوی والترز»، مجله هنرهای تجسمی هنرهای زیبا، شماره 23، صص 47-54.
جعفری، ناهید. 1396ش، «بررسی تطبیقی یکی از داستان‌های حماسی آسیای غربی با داستان بیژن و منیژه»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 44، صص133-152.
ابتدای صفحه