1دکتری زبان و ادبیات فارسی، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
2دکتری زبان و ادبیات عربی، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
3دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران.
4دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، چهار محال و بختیاری، ایران.
چکیده
خاقانی و متنبی دو شاعر نامی ادبیات فارسی و ادبیات عرب‌اند، که پیشگامان عرصه خودستایی و فخر شناخته می‌شوند. پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال که خاقانی و متنبی هر یک چگونه به خودستایی در شعر خود پرداخته‌اند صورت گرفته و نمونه‌هایی از خودستایی را در شعر هر یک ارائه نموده است. آنچه باعث می‌شود دو شاعر به خودستایی بپردازند خلأهای درونی است و عقده‌های روان‌شناسانه که این دو شاعر زودرنج از آن بی‌بهره نبوده‌اند؛ خاقانی به خرد و دانش و شعر خویش مباهات ورزیده و متنبی، شجاعت و دلیری و جنگجویی را در کنار شعر مایه فخر و برتری دانسته است. هر دو در این مسیر بسیار غلو کرده‌اند اما حلق تصاویر تازه‌تر و بکرتر از سوی خاقانی صورت گرفته است.
شولتز، دوان. 1378، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یوسف کریمی و دیگران، تهران: نشر ارسباران.
فاضلی، محمد. 1372، التعریف بالمتنبی من خِلال أشعاره، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
فروخ، عمر. 1968م، تاریخ الأدب العربی(الأدب المحدث إلی آخر القرن الرابع الهجری)، بیروت: دار العلم للملایین.
مقالات
چهرقانی، رسول. 1368، «نارسیسم یا خودشیفتگی در شعر خاقانی»، مجله آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 68، سال هفدهم، ص 48.
بهنام‌فر، محمد و زینب طلایی. 1393، «تحلیل روان‌شناسی خودستایی‌های خاقانی بر مبنای دیدگاه کارن هورنای»، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال دوازدهم، شماره بیست و دوم، بهار و تابستان، صص 69-92.
ابتدای صفحه